Συντάχθηκε 03-11-2020 10:31
Ενημερώθηκε:
03-11-2020 11:00
Τόπος:
Σύνδεσμος τηλεδιάσκεψης
Έναρξη: 10/11/2020 10:00
Λήξη: 10/11/2020 11:00
Τίτλος: Γεωλογικά - υδροχημικά χαρακτηριστικά του νερού και κατασκευές που σχετίζονται με την χρήση του σε Ασκληπιεία του Ελλαδικού χώρου
Επιτροπή:
Μανούτσογλου Εμμανουήλ, καθηγητής ΜΗΧΟΠ (Επιβλέπων).
Καλλίθρακας Κόντος Νικόλαος, καθηγητής ΜΗΧΟΠ .
Σπανουδάκης Νικόλαος, Δρ, ΕΔΙΠ ΜΗΧΟΠ .
Περίληψη
Η ίδρυση των Ασκληπιείων καθιερώθηκε και διατηρήθηκε στην αρχαιοελληνική και ελληνορωμαϊκή επικράτεια, παρέχοντας βοήθεια σε ανθρώπους που είχαν ανάγκη ιατρικής φροντίδας και περίθαλψης. Πολλά ήταν τα κέντρα θεραπείας προς τιμήν του θεού Ασκληπιού, στην Ελλάδα αλλά και στην ευρύτερη περιοχή, τα οποία εκτός των άλλων αποτέλεσαν και σημαντικά πνευματικά - πολιτιστικά κέντρα της εποχής.
Η θέση ίδρυσης των Ασκληπιείων ήταν ιδιαίτερη μακριά από το άστυ σε φυσικά τοπία απαράμιλλης ομορφιάς με το νερό να παραμένει βασική παράμετρος για την ίδρυση του ιερού. Η ύπαρξη μιας πηγής ή ενός παρακείμενου ποταμού στην περιοχή, όπως για παράδειγμα το Ασκληπιείο της Αθήνας, της Επιδαύρου, της Κορίνθου και του Λέντα μπορεί ακόμα και σήμερα να παρατηρηθεί. Κρήνες στον περίβολο των ναών συμπλήρωναν τις απαραίτητες κατασκευές καθώς η παροχή τρεχούμενου νερού ήταν απαραίτητη όχι μόνο για τις τελετουργικές και λατρευτικές πράξεις αλλά για καθημερνέ απλές ανάγκες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων κρηνών είναι η κρήνη-πηγή Λέρνα, η οποία είχε σημαντικό ρόλο στο Ασκληπιείο της Κορίνθου, όπως επίσης και η ενσωματωμένη κρήνη - πηγή στο άβατο του Ασκληπιείου της Αθήνας, οι κρήνες στο Ασκληπιείο της Κω, στη Λέβηνα και στη Πάρο που χρησίμευαν για τη συλλογή του ιερού νερού. Αργότερα, επί ρωμαϊκής εποχής εμφανίστηκαν και καθιερώθηκαν στα Ασκληπιεία λουτρά και δεξαμενές αποθήκευσης των νερών, όπως τα λουτρά στο Ασκληπιεία της Κυλλήνης. Παράλληλα κατασκευάστηκαν ολόκληρα συστήματα αποχετεύσεων και βεσπασιανών καθώς και αύλακες για την κυκλοφορία του νερού σε όλη την έκταση των ιερών, όπως για παράδειγμα στο Ασκληπιείο του Διόν, στο ιερό της Αμφίπολης και στο Ασκληπιείο της Γορτύνας Αρκαδίας.
Όλες τις προηγούμενες δεκαετίες μέχρι και τώρα γίνεται εκτός από τις ετήσιες αρχαιολογικές ανασκαφές και μια καταγραφή και μελέτη διαφόρων στοιχείων και δεδομένων που συνδέονται με τα Ασκληπιεία. Στόχος αυτής της μελέτης είναι εκκινώντας από την παράθεση της διαφορετικότητας του γεωλογικού υποβάθρου του κάθε τόπου στο οποίο υπάρχουν τα απομεινάρια των άλλοτε κραταιών Ασκληπιείων να παρατεθούν και στοιχεία υδροχημικών αναλύσεων υδάτων που έχουν συλλεχτεί από πηγές των ιερών αυτών τόπων διότι διαφαίνεται ότι η υδροχημεία των νερών των Ασκληπιείων είναι καίριας σημασίας. Υδροχημική μελέτη πραγματοποιήθηκε από δημοσιευμένα δεδομένα για τις πηγές των Ασκληπιείων της Κρήτης, τη Λισσό και το Λέντα, τις πηγές Βούρινα και Κοκκινονέρι στο Ασκληπιείο της Κω, τα λουτρά στο Ασκληπιείο της Κυλλήνης στην Ηλεία και στο ιερό του Διόν στην Πιερία για το μικρό ρέμα δυτικά του ιερού του Ασκληπιού, το ρέμα ανάμεσα στα δύο ιερά και τον ποταμό Βαφύρα. Ως αποτελέσματα αυτής της συγκριτικής μελέτης διαπιστώνεται πως η πηγή της Λισσού είναι υπόθερμη και τα νερά της πηγής χαρακτηρίζονται ως ασβεστομαγνησιοχλωριούχα, η πηγή του Λέντα είναι υπόθερμη και τα νερά της χαρακτηρίζονται ως ασβεστομαγνησιονατριούχα. Οι πηγές του Ασκληπιείου της Κω χαρακτηρίζονται υπόθερμες και τα νερά για την Βούρινα χαρακτηρίζονται ασβεστονατριούχα, ενώ για την πηγή Κοκκινονέρι ως ασβεστομαγνησιούχα. Τα λουτρά της Κυλλήνης είναι υπόθερμα και τα νερά χαρακτηρίζονται χλωριονατριούχα. Στο Διόν, στα δείγματα από το μικρό ρέμα δυτικά του ναού του Ασκληπιού, το ρέμα ανάμεσα στα δύο ιερά και τον ποταμό Βαφύρα, οι ποσότητες των ιόντων ακολουθούσαν την ίδια αύξουσα σειρά νιτρικά > θειικά > χλωριούχα. Σύμφωνα με τα προτεινόμενα όρια καθημερινής πρόσληψης τα νερά των πηγών της Λισσού, του Λέντα και της Βούρινα στην Κω, κρίνονται κατάλληλα για καθημερινή πρόσληψη, εφόσον η πλειονότητα των τιμών βρίσκεται εντός των προτεινόμενων ορίων, ενώ, τα νερά της πηγής Κοκκινονέρι στην Κω, και των λουτρών της Κυλλήνης κρίνονται ακατάλληλα για καθημερινή πρόσληψη, εφόσον η πλειονότητα των τιμών είναι εκτός των προτεινόμενων ορίων. Όλα αυτά τα δεδομένα ερμηνεύονται με τις ιδιαιτερότητες των παραμέτρων του γεωλογικού υποβάθρου του κάθε τόπου.
