Συντάχθηκε 29-11-2019 15:18
Ονοματεπώνυμο: Διονυσία Στυλιανή Λάππα
Τίτλος: Χαρτογραφώντας τον Έλεγχο.
Το σχεδιαστικό αποτύπωμα των δομών ελέγχου στο σύγχρονο αστικό χώρο
Title: Mapping Control
The designing principles of control structures in the contemporary urban space
Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου 2019, 15.00 μ.μ.
Κ4 ισόγειο
Εξεταστική Επιτροπή
Αναπλ. Καθ. Τζομπανάκης Αλέξιος (επιβλέπων)
Επίκ.Καθ.: Γεροπάντα Βασιλική
Επίκ. Καθ.:Διμέλλη Δέσποινα
Περίληψη
Στόχος αυτής της εργασίας είναι να προσεγγίσει το ζήτημα της εξουσίας και την επίδραση την οποία αυτή ασκεί στον αστικό χώρο Καθώς κάθε σχέση η οποία αναπτύσσεται εντός του αστικού χώρου μπορεί κάλλιστα να ιδωθεί ως εξουσιαστική, θα εντοπιστούν οι τρόποι με τους οποίους η εξουσία ελέγχει με άυλα ή υλικά μέσα τον αστικό χώρο μέσω του σχεδιασμού τόσο σε χωροταξική, πολεοδομική, αστική όσο και σε κτιριακή κλίμακα. Ζητούμενο είναι η συσχέτιση του σχεδιασμού, της παραγωγής δηλαδή χώρου, με τις τεχνικές κοινωνικού ελέγχου.
Στο πρώτο κεφάλαιο αναπτύσσονται θεμελιακές έννοιες όπως η εξουσία, η τάξη και η πειθαρχία. Η τυπολογία του πανοπτικόν αποσαφηνίζει πώς η πειθαρχία δίνει υλική υπόσταση στις εξουσιαστικές σχέσεις και ποια είναι τα χωρικά χαρακτηριστικά ενός πειθαρχικού χώρου ο οποίος στόχο έχει την επιτήρηση. Στη συνέχεια γίνεται μία εισαγωγή στην έννοια των ετεροτοπιών και στο ρόλο τον οποίο συντελούν στην άρθρωση χώρου εξουσίας. Μελετάται η δυνατότητα των ετεροτοπιών να ασκήσουν κριτική στην τάξη, να αμφισβητήσουν το κανονικό αλλά και να εδραιωθούν ως κανονικότητα.
Στο δεύτερο κεφάλαιο αναλύεται ο τρόπος με τον οποίο η ταξι-νόμηση ως μέσο εξουσιαστικής πειθάρχησης και ελέγχου έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην οικοδόμηση των πόλεων από τις προ νεωτερικές κοινωνίες μέχρι σήμερα. Ερευνάται ο ρόλος της ταξι-νόμησης σε ουτοπικά πολεοδομικά σχέδια τα οποία οραματίζονταν μία ιδανική πολιτεία με όρους παραγωγικότητας. Μελετάται ο τρόπος με τον οποίο η Βιομηχανική Επανάσταση κατέστρεψε τις προνεωτερικές πόλεις ώστε να είναι απαραίτητη η ανοικοδόμηση. Μία νέα ταξινόμηση στην οποία εκτυλίσσεται η καθημερινότητα/ρουτίνα ήταν αναγκαία. Η πόλεις των ζωνών του μοντέρνου κινήματος ανέλαβαν να δομήσουν αυτή τη νέα ιεράρχηση με αποτέλεσμα τη παραγωγή διακρίσεων.
Στο τρίτο κεφάλαιο εξετάζεται η μετάβαση από ένα κλειστό σύστημα πειθάρχησης στον έλεγχο ο οποίος ασκείται σε ανοιχτό πεδίο και αντίστοιχα ο μετασχηματισμός των ελεγκτικών εργαλείων και του δομημένου περιβάλλοντος. Συγκεκριμένα αναλύεται η επίδραση της κριτικής στην εμμονική ταξινόμηση στη δημιουργία της πόλης των θυλάκων - θύλακες οι οποίοι σχεδιάστηκαν με βάση τις τεχνικές ελέγχου για να αποδώσουν υλική υπόσταση στον εγκλεισμό και στον αυτοεγκλεισμό. Παράλληλα, ανιχνεύεται η εσωτερίκευση του έλεγχου από το ίδιο το υποκείμενο, γεγονός που οδηγεί στην απομόνωση και στον αυτοεγλεισμό λόγω του φόβου για το έξω.
Στο τέταρτο κεφάλαιο εξετάζεται η πολεμική συνθήκη κατά τη διάρκεια της οποίας στόχος είναι εξ ορισμού ο απόλυτος έλεγχος είτε πληθυσμιακών ομάδων είτε εμπορευμάτων ή εδαφών. Ζητούμενο είναι ο συσχετισμός πολεμικών τακτικών με τους εντοπισμένους κανόνες της πόλης των θυλάκων. Συγκεκριμένα διερευνάται ο ρόλος της στρατιωτικοποίησης της πόλης, του νομαδισμού και της κατάστασης εξαίρεσης η οποία συνυφαίνεται με το κράτος ασφάλειας.
Στο τελευταίο κεφάλαιο παρατίθενται αντιπροσωπευτικά παραδείγματα στα οποία ο έλεγχος και η ψηφιοποίησή του αποτελούν εργαλείο σχεδιασμού του χώρου. Ιχνογραφείται η σύγχρονη τυπολογία του πανοπτικού, η εσωτερίκευση του ελέγχου κι ο φόβος τα οποία οδηγούν στην κατασκευή χώρων αυτοεγκλεισμού. Κατ΄ επέκταση, η ανάγκη για ασφαλή περιβάλλοντα κατοικίας ανάγεται στο ανοικτό πεδίο του αστικού ιστού με αποκορύφωμα τον μετασχηματισμό της ίδιας της πόλης σε πολεμικό πεδίο ως παράδειγμα ολοκληρωτικού ελέγχου.
Τόπος: Κ4 - Κτίριο Κ4
Έναρξη: 04/12/2019 15:00
Λήξη: 04/12/2019 16:00
