ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ
ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
Ονοματεπώνυμο: Γεωργία Ντερέκα
Αριθμός Μητρώου: 2015019001
Θέμα
Τίτλος στα Ελληνικά: «Ανάπτυξη μεθοδολογίας για την Αξιολόγηση Εκπαιδευτικών Οργανισμών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης».
Τίτλος στα Αγγλικά: «Development of a methodology for the evaluation of Primary Education Organizations».
Εξεταστική Επιτροπή:
1. Βασίλειος Μουστάκης, Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης, Επιβλέπων
2. Ευάγγελος Γρηγορούδης, Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης, Μέλος τριμελούς επιτροπής
3. Ευγενία Πετρίδου, Καθηγήτρια, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών ΑΠΘ, Μέλος τριμελούς επιτροπής
4. Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης, Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης
5. Θωμάς Κοντογιάννης, Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης
6. Λεωνίδας Ζαμπετάκης, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
7. Αγγελική Λαζαρίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Περίληψη της εργασίας στα Ελληνικά:
Στην παρούσα διατριβή προτείνεται μία μεθοδολογία αξιολόγησης των εκπαιδευτικών οργανισμών Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (δημόσιων δημοτικών σχολείων) για να γίνει αντιληπτή η ποιότητά τους, να βελτιωθούν οι εκπαιδευτικές τους διαδικασίες και η γενικότερη λειτουργία τους. Για την επίτευξη των σκοπών έρευνας πραγματοποιήθηκε θεωρητική προσέγγιση της έννοιας της ποιότητας στην εκπαίδευση, της Διοίκησης Ολικής Ποιότητας (ΔΟΠ) και της αξιολόγησης στην εκπαίδευση. Εστιάζοντας στο μοντέλο ποιότητας και αριστείας Malcolm Baldrige (MBNQA), επιχειρείται να διερευνηθεί η εφαρμογή του σε εκπαιδευτικούς οργανισμούς της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (δημόσια δημοτικά σχολεία) στην Ελλάδα.
Το MBNQA είναι ένα μοντέλο ποιότητας που εφαρμόζεται ευρέως με επιτυχία σε εκπαιδευτικούς οργανισμούς στις ΗΠΑ και αποτελείται από επτά παράγοντες-κριτήρια:
1.Ηγεσία
2. Στρατηγικός Σχεδιασμός
3 Πληροφορίες και Ανάλυση
4. Ανθρώπινο Δυναμικό
5. Διαχείριση Διαδικασιών
6. Διαμόρφωση Σχέσεων
7. Αποτελέσματα
Χαρακτηριστικό στοιχείο της σημερινής κοινωνίας αποτελεί η αξιολόγηση μέσω της οποίας εξασφαλίζονται έγκαιρα πληροφορίες που οδηγούν σε βέλτιστη απόδοση, επιτυχέστερη αξιοποίηση μέσων και ανθρώπινου δυναμικού, εύκολη λήψη αποφάσεων και μέγιστη παραγωγικότητα. Η διερεύνηση των διεθνών τάσεων, ιδιαίτερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δείχνει πως εφαρμόζεται η αξιολόγηση στα εκπαιδευτικά συστήματα άλλων χωρών και οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η έννοια της αξιολόγησης σχετίζεται όλο και πιο πολύ με την έννοια της ποιότητας στην εκπαίδευση.
Για να γίνει η παρούσα έρευνα, λοιπόν, χρησιμοποιήθηκε ως εργαλείο το ερωτηματολόγιο. Βάση αποτέλεσε το ερωτηματολόγιο του μοντέλου Malcolm Baldrige, το οποίο δεν χρησιμοποιήθηκε στην αρχική του μορφή. Χρειάστηκε αρκετός χρόνος για να μεταφραστεί στην ελληνική γλώσσα, να τροποποιηθεί ώστε να προσαρμοστεί στα ελληνικά δεδομένα της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, να δοθούν αρχικές γενικές οδηγίες συμπλήρωσης, καθώς και να σημειωθούν σχόλια που αντιστοιχούν σε κάθε ποσοστό (επεξήγηση ποσοστών) για καθέναν από τους επτά παράγοντες του μοντέλου Malcolm Baldrige. Κάθε παράγοντας απαρτίζεται από ερωτήσεις, ορισμένες από τις οποίες αφαιρέθηκαν, κατόπιν πιλοτικής εφαρμογής-προελέγχου που πραγματοποιήθηκε πριν την οριστική έκδοση και τελική διανομή του ερωτηματολογίου από την ερευνήτρια.
Το σωστό θα ήταν για το MBNQA να εφαρμοστεί σε σχολικές μονάδες για αρκετό χρονικό διάστημα και να συμμετάσχουν όλες οι ομάδες που σχετίζονται με την εκπαιδευτική διαδικασία, όπως η διεύθυνση του σχολείου, οι εκπαιδευτικοί, οι μαθητές, οι γονείς των μαθητών, οι προμηθευτές, να συγκεντρωθούν οι απόψεις τους για την εκάστοτε σχολική μονάδα, ώστε να διερευνηθεί η λειτουργία της από όλες τις σκοπιές συγκεντρώνοντας στοιχεία π.χ. οικονομικά, δράσεις του σχολείου κλπ., για να είναι έτσι περισσότερο αντικειμενική η αυτο-αξιολόγηση του σχολείου. Η ερευνήτρια της παρούσας έρευνας επέλεξε να ασχοληθεί μόνο με τους διευθυντές και τους δασκάλους (μόνιμους και αναπληρωτές) δημόσιων δημοτικών σχολείων, καθώς θεωρεί πως είναι οι δύο βασικές ομάδες που γνωρίζουν καλύτερα τη σχολική μονάδα στην οποία εργάζονται όπως και τα δεδομένα της εκπαίδευσης τα οποία μεταβάλλονται διαρκώς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αντικείμενο μελέτης της παρούσας έρευνας είναι και ο τύπος των σχολικών μονάδων (αστικά, αγροτικά, νησιωτικά) για να γίνει σύγκρισή τους και να διαπιστωθεί η ποιότητα των σχολείων (δυνατά και αδύνατα σημεία τους σύμφωνα με την εμπειρία των διευθυντών και των δασκάλων) σε κάθε μεριά της χώρας μας, όπου οι γεωγραφικές συνθήκες είναι λιγότερο ή περισσότερο δύσκολες.
Το δείγμα ήταν μία επιδιωκόμενη επιλογή δημοτικών σχολείων (δάσκαλοι και διευθυντές), ώστε η παρούσα έρευνα να προχωρήσει και σε επίπεδο σχολικής μονάδας. Συγκεκριμένα συγκεντρώθηκαν ερωτηματολόγια δασκάλων και διευθυντών των νομών Λάρισας, Καρδίτσας, Χανίων, Αττικής, Πιερίας, Βοιωτίας, Εύβοιας, Κυκλάδων και Δωδεκανήσου, οι οποίοι απάντησαν στις ερωτήσεις των επτά κατηγοριών του ερωτηματολογίου ανάλογα με την εμπειρία τους και πραγματοποιώντας αυτο-αξιολόγηση του σχολείου στο οποίο εργάζονται. Ακόμη, χρησιμοποιήθηκε η πολυκριτήρια μέθοδος ανάλυσης αποφάσεων PROMETHEE. Έτσι, φάνηκαν τυχόν αδυναμίες ή δυνατά σημεία κάποιων σχολικών μονάδων.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας ως προς την αξιολόγηση των δημοτικών σχολείων και κατ' επέκταση ως προς την κατεύθυνση προώθησης της ποιότητας στην εκπαίδευση, λόγω των συμπερασμάτων στα οποία οδήγησαν, κατόπιν συγκρίσεων των απόψεων των διευθυντών με τις απόψεις των εκπαιδευτικών (δασκάλων), των μόνιμων δασκάλων με των αναπληρωτών, καθώς και των συγκρίσεων σχολικών μονάδων ανά περιοχή (αστικά, αγροτικά, νησιωτικά δημοτικά σχολεία).
Με βάση, λοιπόν, τις τρεις βασικές αρχές της ΔΟΠ στον τομέα της εκπαίδευσης (Ζαβλανός, 1998): 1) Η εστίαση στις ανάγκες της κοινωνίας, 2) Η διαρκής βελτίωση των εκπαιδευτικών διαδικασιών και υπηρεσιών, 3) Η ενεργός συμμετοχή από το ανθρώπινο δυναμικό στο σύνολό του, το μοντέλο Malcolm Baldrige για να μπορέσει να εφαρμοστεί ως μεθοδολογία αξιολόγησης (αυτο-αξιολόγησης) στα δημόσια δημοτικά σχολεία χρειάζεται τη διαμόρφωση ενός συγκεκριμένου πλαισίου μέσα στη σχολική μονάδα, το οποίο παρουσιάζεται στα πλαίσια της διατριβής, ώστε όλοι οι συμμετέχοντες να ενστερνίζονται προκαταβολικά μία φιλοσοφία ολικής ποιότητας.
Καταλήγουμε, λοιπόν, ότι το μοντέλο αξιολόγησης Malcolm Baldrige μπορεί να αποτελέσει πρόταση εφαρμογής για την αυτο-αξιολόγηση εκπαιδευτικών οργανισμών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (δημόσια δημοτικά σχολεία) στην Ελλάδα για να γνωρίζουν τα σχολεία τα δυνατά και αδύνατα σημεία τους, τις σχέσεις μεταξύ των παραγόντων-κατηγοριών, να καταβάλουν προσπάθειες να αντιμετωπίζουν, να επιλύουν και να βελτιώνουν τα όποια αρνητικά στοιχεία και να διατηρούν τα θετικά στοιχεία τους με στόχο να λειτουργούν εύρυθμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το μοντέλο Malcolm Baldrige μπορεί να εφαρμοστεί στα δημοτικά ελληνικά σχολεία με ανάλογες προσαρμογές, ανάλογα, δηλαδή, με τα δεδομένα, τις ανάγκες και τις απαιτήσεις του κάθε δημοτικού σχολείου. Άλλωστε, οποιοδήποτε σχέδιο εφαρμογής οποιουδήποτε μοντέλου ποιότητας σε εκπαιδευτικό πλαίσιο πρέπει να προσαρμόζεται στο ιδιαίτερο περιβάλλον του εκάστοτε συστήματος.
Ημερομηνία Εξέτασης
Ημέρα/Μήνας/Έτος: Παρασκευή 26 Ιουλίου 2019
Ώρα: 12:00
Χώρος Εξέτασης
Αίθουσα: Σεμιναρίων Σχολής ΜΠΔ (Δ3.004)
Κτίριο: Δ3
Τόπος: Δ3 - Κτίριο ΜΠΔ, Δ3.004
Έναρξη: 26/07/2019 12:00
Λήξη: 26/07/2019 12:30
