Συντάχθηκε 21-06-2018 11:52
ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ
ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
Ονοματεπώνυμο Υποψήφιου Διδάκτορα: Μαρία Μπακατσάκη
Αριθμός Μητρώου: 2007019059
Τίτλος στα Ελληνικά: «Ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού πλαισίου εφαρμογής της αξιολόγησης της πανεπιστημιακής εκπαιδευτικής διαδικασίας».
Τίτλος στα Αγγλικά: “Development of an Effective Implementation Framework for the Evaluation of the Educational Process in Higher Education”
- Επταμελής Εξεταστική Επιτροπή:
- Γεώργιος Σταυρουλάκης, Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης, Επιβλέπων
- Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης, Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης, Μέλος τριμελούς επιτροπής
- Ευάγγελος Γρηγορούδης, Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης, Μέλος τριμελούς επιτροπής
- Βασίλειος Μουστάκης, Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης
- Θωμάς Κοντογιάννης, Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης
- Κωνσταντίνος Καφέτσιος, Καθηγητής, Τμήμα Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
- Φώτης Βούζας, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.
Περίληψη της εργασίας στα Ελληνικά:
Στην παρούσα διατριβή προτείνεται ένα αποτελεσματικό πλαίσιο εφαρμογής της αξιολόγησης της πανεπιστημιακής εκπαιδευτικής διαδικασίας. Για την επίτευξη των σκοπών της έρευνας, διερευνήθηκαν οι παράγοντες που επηρεάζουν τη διαδικασία της αξιολόγησης, κυρίως για διαμορφωτική χρήση (formative assessment), η οποία είναι φοιτητοκεντρική και αποσκοπεί στη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, καθώς συλλέγεται πληροφόρηση από τους φοιτητές με στόχο τη βελτίωση α) της διδασκαλίας των καθηγητών, ως ανατροφοδότηση στους διδάσκοντες που επιθυμούν να τροποποιήσουν τις διδακτικές πρακτικές τους και β) του περιεχόμενου, της δομής και της μορφής ενός μαθήματος.
Τα ερωτηματολόγια αξιολόγησης των μαθημάτων αποτελούν το συνηθέστερο εργαλείο συλλογής αυτής της πληροφόρησης και αποτελεί για τα πανεπιστήμια το πιο συνηθισμένο τρόπο για να εισάγουν διαδικασίες διασφάλισης ποιότητας. Η Αρχή Διαχείρισης της Ποιότητας (ΑΔΙΠ) προτείνει μια πρότυπη μορφή ερωτηματολογίου για την αξιολόγηση των μαθημάτων, αλλά αφήνει στη διακριτική ευχέρεια της ΟΜΕΑ (Ομάδα Εσωτερικής Αξιολόγησης) κάθε σχολής/τμήματος να το προσαρμόσει, αλλά και να επιλέξει τον τρόπο εφαρμογής της αξιολόγησης ανάλογα με το αντικείμενο της σχολής/τμήματος. Αυτό έχει ως συνέπεια να εφαρμόζονται διάφορες πρακτικές, από τις οποίες κάποιες είναι σχετικά πετυχημένες και άλλες Μονάδες Διαχείρισης Ποιότητας (ΜΟΔΙΠ) να έχουν ελάχιστη δράση, ίσα για να καλύπτονται οι τυπικές απαιτήσεις που επιβάλλονται από την ΑΔΙΠ Επίσης, παρατηρείται ότι κατά κανόνα οι νομοθέτες, τα συμβούλια της ανώτατης εκπαίδευσης και οι διοικήσεις, έχουν ενθουσιαστεί με την αξιολόγηση περισσότερο από ότι οι ακαδημαϊκοί, οι οποίοι θεωρούν ότι η αξιολόγηση τους βοηθάει ελάχιστα για να βελτιώσουν τη διδασκαλία τους, τη μάθηση των φοιτητών ή το πρόγραμμα σπουδών. Τα προβλήματα λοιπόν που αντιμετωπίζουν τα πανεπιστήμια κατά τη διαδικασία αξιολόγησης των μαθημάτων είναι πολλά, όπου το σημαντικότερο όλων αποτελεί η χαμηλή συμμετοχή των φοιτητών σε αυτήν, ενώ γίνεται ακόμη χαμηλότερη κατά την εφαρμογή της ηλεκτρονικής μορφής του ερωτηματολογίου αξιολόγησης των μαθημάτων.
Η παρούσα διατριβή έρχεται να προτείνει ένα καινοτόμο αποτελεσματικό πλαίσιο εφαρμογής της αξιολόγησης των μαθημάτων, το οποίο ευελπιστεί να αποτελέσει ένα εργαλείο για τα πανεπιστήμια που επιθυμούν να βελτιώσουν την εκπαιδευτική τους διαδικασία. Ένα πλαίσιο εφαρμογής για την αξιολόγηση, μπορεί να θεωρηθεί ‘αποτελεσματικό’ μόνο όταν καταφέρνει να επιτύχει το σκοπό του, στην προκειμένη περίπτωση τη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, φροντίζοντας παράλληλα για τη συλλογή ποιοτικών δεδομένων και τη μη κατασπατάληση πόρων, όχι μόνο από την οικονομική άποψη, αλλά και την ψυχολογική, καθώς οι δράσεις του δεν θα πρέπει να οδηγούν σε ανώφελο άγχος και αλόγιστο εργασιακό φορτίο.
Τα εργαλεία της διατριβής, αποτελούνταν από 3 πανελλήνιες έρευνες σε μορφή ερωτηματολογίων σε ηλεκτρονική και χειρόγραφη μορφή που απευθυνόταν σε φοιτητές, ακαδημαϊκούς και στελέχη των ΜΟΔΙΠ, οι οποίες πλαισιώθηκαν με συζητήσεις και προσωπικές συνεντεύξεις.
Το προτεινόμενο πλαίσιο αποτελείται από 8 βήματα, όπου η επιτυχία του ενός βήματος είναι αλληλένδετη από την επιτυχία ενός ή περισσότερων από τα υπόλοιπα βήματα και η σειριακή τους αλληλουχία δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι θα πρέπει να γίνει με τη σειρά που δίνονται.
Τα βήματα αυτά συνοπτικά είναι τα εξής:
- Βήμα 1: Επιλογή εργαλείων για την αξιολόγηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας από τους φοιτητές
- Βήμα 2: Επιλογή του τρόπου συλλογής των δεδομένων (Ηλεκτρονική ή χειρόγραφη μορφή)
- Βήμα 3. Δομή ερωτηματολογίων αξιολόγησης των μαθημάτων
- Βήμα 4: Ενημέρωση και επικοινωνία
- Βήμα 5. Δέσμευση των φοιτητών (Student Engangement)
- Βήμα 6. Διδασκαλία και Μάθηση
- Βήμα 7. Διατήρηση της κουλτούρας αξιολόγησης
- Βήμα 8: Δημιουργία Κέντρου Διδασκαλίας και Μάθησης
Επειδή γενικότερα θεωρείται ως μεγαλύτερο πρόβλημα στη διαδικασία αξιολόγησης των μαθημάτων η χαμηλή συμμετοχή των φοιτητών σε αυτήν, προτείνονται αρκετά μέτρα που προέκυψαν από τη βιβλιογραφική αναζήτηση, αλλά και από τις προτάσεις των φοιτητών, όπως δόθηκαν στις έρευνες που έγιναν στα πλαίσια της διατριβής.
Κατά τη διερεύνηση της εγκυρότητας των δεδομένων της έρευνας, προέκυψε επίσης ως αποτέλεσμα της παρούσας διατριβής η πρόταση μιας πρωτότυπης μεθοδολογίας/τεχνικής για τη λήψη ποιοτικών και έγκυρων δεδομένων που μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε τύπο έρευνας/δημοσκόπησης είτε γίνεται σε ηλεκτρονική είτε σε χειρόγραφη μορφή, ιδιαίτερα εάν είναι εκτενής σε μέγεθος. Ήταν μια ιδιαίτερη χρήσιμη τεχνική, καθώς βοήθησε την ερευνήτρια να ξεχωρίσει τα ερωτηματολόγια που είχαν απαντηθεί βιαστικά και απρόσεκτα, ώστε να αποφύγει το θόρυβο, ο οποίος μειώνει την εγκυρότητα των δεδομένων και επιπλέον να καταλήξει σε πολύ σημαντικά αποτελέσματα για τους παράγοντες που επηρεάζουν τη λήψη ποιοτικών και αληθή δεδομένων όχι μόνο από τους φοιτητές, αλλά από οποιοδήποτε συμμετέχοντα σε έρευνες.
Ημέρα/Μήνας/Έτος: Τρίτη 26 Ιουνίου 2018
Ώρα: 11:00
Αίθουσα: Σεμιναρίων Σχολής ΜΠΔ ΠΚ (Δ3.004)
